Đồng chí Huỳnh Thị Hoài Thu trình bày tham luận

Thực hiện Nghị quyết 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, đất nước ta đang bước vào giai đoạn cải cách lịch sử chưa từng có trong tiền lệ đó là “Tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp”. Đây không đơn thuần là một phương án tổ chức bộ máy, mà là sự thay đổi căn bản về quản trị địa phương, là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, chuẩn bị hành trang mới mới bước vào kỷ nguyên mới của đất nước - kỷ nguyên vươn mình, giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

Quán triệt sâu sắc chủ trương của Trung ương và dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, Đảng uỷ Uỷ ban nhân dân tỉnh đã quyết tâm, tập trung lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các ngành, các cấp quyết liệt triển khai tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh; đến nay, sau 03 tháng vận hành, chính quyền địa phương 2 cấp đã hoạt động ổn định, thông suốt; nhiều khó khăn, vướng mắc được tháo gỡ, giải quyết kịp thời. Theo đó, dịch vụ hành chính công được duy trì liên tục, đáp ứng tốt yêu cầu của người dân, doanh nghiệp; an ninh, quốc phòng và trật tự an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững; hoạt động điều hành phát triển kinh tế - xã hội được chuyển tiếp liên tục; bảo đảm không bỏ sót chức năng, nhiệm vụ, công việc quản lý nhà nước khi chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, Đảng uỷ Ủy ban nhân dân tỉnh đã lãnh đạo Uỷ ban nhân dân tỉnh kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong hoạt động chính quyền 2 cấp. Đồng thời, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các ngành, địa phương tiếp tục tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp, biện pháp về hoàn thiện thể chế, tổ chức bộ máy, kiện toàn đội ngũ công chức, viên chức, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng, an toàn xã hội tại địa phương, phục vụ xây dựng chính quyền 2 cấp tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, vững mạnh từ cơ sở.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành chính quyền 2 cấp thời gian vừa qua cũng ghi nhận nhiều khó khăn, vướng mắc, hạn chế đó là: Hệ thống văn bản pháp luật về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền 2 cấp được ban hành kịp thời, nhưng một số quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành còn chưa đồng bộ, nên các ngành, địa phương còn lúng túng trong quá trình thực hiện; vẫn còn một số quy định mới, cũ đang xen.

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, một số văn bản pháp luật của tỉnh chưa được điều chỉnh, thay thế kịp thời cho phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp.

Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp xã chưa đồng đều, chưa đáp ứng được hết các yêu cầu quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực chuyên ngành.

Hệ thống cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật, công nghệ thông tin tại nhiều địa phương sau sắp xếp chưa đáp ứng về công năng, nhu cầu sử dụng cho hoạt động của bộ máy mới; vẫn còn tình trạng “thừa trụ sở, thiếu nơi làm việc” tại một số địa phương.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính đã tạo ra một thực tiễn quản lý mới, trong khi tỉnh chưa kịp thời điều chỉnh đồng bộ các chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho phù hợp, ảnh hưởng phần nào đến hiệu lực, hiệu quả điều hành phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Quá đánh giá thực trạng va phân tích những hạn chế nêu trên, Đảng ủy Ủy ban nhân dân tỉnh đúc kết, rút ra một số bài học kinh nghiệm sau đây:

Thứ nhất, vai trò lãnh đạo của cấp ủy, sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của chính quyền địa phương, sự đồng thuận của người dân quyết định hiệu lực, hiệu quả của chính quyền địa phương 2 cấp.

Thứ hai, hoàn thiện thể chế, chính sách là nhiệm vụ cấp bách, là nền tảng quan trọng để xây dựng chính quyền 2 cấp tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; liêm chính, kiến tạo, hành động, phục vụ, vững mạnh từ cơ sở. 

Thứ ba, đội ngũ cán bộ, công chức là trụ cột quan trọng trong xuyên suốt quá trình xây dựng chính quyền 2 cấp tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; cần phải tiếp tục sắp xếp, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất đạo đức, tinh nhuệ, vừa hồng, vừa chuyên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thứ tư, việc hoàn thiện mô hình chính quyền 2 cấp không phải là đích đến cuối cùng. Đó thực sự phải là động lực để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân và giữ vững an ninh, quốc phòng. Chỉ khi đó, chính quyền mới thực sự là chính quyền liêm chính, kiến tạo, hành động, phục vụ và vững mạnh từ cơ sở. Do đó, song song với hoàn thiện mô hình chính quyền 2 cấp, phải ưu tiên tập trung phát triển kinh tế - xã hội,

Qua đánh giá thực trạng, đút kết kinh nghiệm thực tiễn, Đảng ủy Ủy ban nhân dân tỉnh đề ra các phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm “xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp bảo đảm tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng chính quyền liêm chính, kiến tạo, hành động, phục vụ, vững mạnh từ cơ sở” trong thời gian tới như sau:

Thứ nhất, tiếp tục chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Tỉnh uỷ về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; bảo đảm chính quyền địa phương 2 cấp tiếp tục vận hành ổn định, thông suốt, phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày càng tốt hơn và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Thứ hai, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thể chế của các cấp chính quyền, gắn với thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.

Trong đó, tập trung rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Tỉnh; khắc phục ngay tình trạng quy định trùng lắp, “quy định mới, cũ đan xen”, các “lỗ hổng” pháp lý thuộc thẩm quyền của chính quyền cấp tỉnh, cấp xã; tích cực rà soát, kiến nghị các bộ ngành Trung ương hoàn thiện các quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các Nghị định của chính phủ về phần quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền, đảm bảo đồng bộ, thông suốt từ trung ương tới cơ sở.

Rà soát, đánh giá năng lực của chính quyền cấp xã trong thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền; làm cơ sở xem xét, đẩy mạnh thực hiện phân cấp quản lý nhà nước cho chính quyền cấp xã, nhất là các công việc liên quan đến đời sống, hoạt động kinh doanh sản xuất của người dân.

Thứ ba, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu quản lý theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Chỉ đạo các ngành, địa phương chủ động rà soát, sắp xếp, sử dụng công chức phù hợp với yêu cầu vị trí việc làm, vị trí công việc, để bảo đảm thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ được giao theo quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền. Tiếp tục rà soát, tăng cường, điều động, luân chuyển công chức về những xã, phường thiếu công chức chuyên môn, để giúp cấp xã bảo đảm năng lực triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước và phục vụ tốt các yêu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Chú trọng công tác đạo tạo, bồi dưỡng và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, các nhà khoa học trẻ, nhằm xây dựng đội ngũ công chức tinh nhuệ, đủ năng lực tham gia hoàn thiện thể chế, hoạch định chính sách chiến lược; có trình độ khoa học - công nghệ cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thực hiện Nghị quyết của Trung ương về thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thứ tư, tiếp tục đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin. Xây dựng kế hoạch dài hạn và trung hạn đầu tư, nâng cấp cở sở vật chất, bảo đảm điều kiện làm việc của các cơ quan, đơn vị; trong đó, ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, bảo đảm điều kiện làm việc cho chính quyền cấp xã, nhất là đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại cho Trung tâm Phục vụ hành chính công, nhằm phục vụ người dân được tốt hơn, tiện lợi hơn.

Triển khai đầu tư, cải tạo hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu thực hiện Nghị quyết của Trung ương về thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; phục vụ vận hành thông suốt các phần mềm dùng chung từ Trung ương đến cấp xã, nhất là các phần mềm phục vụ giải quyết công việc của người dân, doanh nghiệp. Xây dựng, phát triển các ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo, nền tảng dữ liệu, giúp công tác chỉ đạo, điều hành giải quyết công việc nhanh chóng, hiệu quả, thích ứng với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Thứ năm, về nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trên cơ sở định hướng quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội chung của Tỉnh, rà soát, điều hành, huy động và phân bổ hợp lý các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội cho các ngành, địa phương phù hợp với không gian phát triển sau sắp xếp đơn vị hành chính; chú trọng xây dựng các chính sách tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội tại các xã, phường, khu vực liên xã; phát triển hạ tầng đô thị, nông thôn, khu vực biên giới, thiết chế văn hóa, giúp nâng cao chất lượng đời sống người dân, góp phần giữ vững an ninh, quốc phòng trên địa bàn tỉnh.

Xây dựng các cơ chế, chính sách mới để đảm bảo hệ thống an sinh xã hội vận hành thông suốt, hiệu quả, đảm bảo sự phát triển kinh tế luôn đi đôi với tiến bộ và bình đẳng xã hội.

Tăng cường nắm bắt thực tế, kịp thời tháo gỡ, giải quyết các khó khăn vướng mắc trong triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương.

Với niềm tin từ những kết quả bước đầu đạt được, Đảng ủy Uỷ ban nhân dân Tỉnh Đồng Tháp cam kết tiếp tục nỗ lực, quyết tâm hành động, tập trung lãnh đạo thực hiện đạt mục tiêu: “Xây dựng chính quyền 2 cấp tinh gọn, mạnh hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; liêm chính, kiến tạo, hành động, vững mạnh từ cơ sở, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn”, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội đề ra.

Huỳnh Thị Hoài Thu

Tỉnh ủy viên, Phó Bí thư chuyên trách Đảng uỷ UBND tỉnh