Từ con nước mà thành nghề

Không chỉ là một kỹ thuật canh tác độc đáo, trồng hoa trên giàn còn là câu chuyện về sự thích nghi với tự nhiên, về truyền thống lao động bền bỉ của người dân vùng sông nước. Ngày nay, nét riêng ấy đang được nhìn nhận như một tài nguyên bản địa quý giá, mở ra hướng đi mới cho phát triển du lịch nông nghiệp.

Hoa cúc mâm xôi được trồng trên giàn. Ảnh: Việt Tiến

Sa Đéc vốn là vùng đất thấp, chịu ảnh hưởng trực tiếp của chế độ thủy triều. Trước đây, mỗi mùa nước lên, ruộng vườn ngập sâu khiến việc trồng trọt gặp nhiều khó khăn. Để thích ứng, người dân đã nghĩ ra cách kê chậu hoa lên cao bằng những giàn tre, gỗ, vừa tránh ngập vừa dễ chăm sóc. Cứ thế, “lội nước chăm hoa” trở thành hình ảnh quen thuộc của làng hoa.

Từ kinh nghiệm truyền đời, phương thức trồng hoa trên giàn dần trở thành nền nếp canh tác của làng hoa Sa Đéc. Không phải là sự sáng tạo nhất thời, đó là kết quả của quá trình thích nghi lâu dài với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt nhưng cũng đầy ưu đãi của vùng sông nước Cửu Long.

Ông Lê Hữu Nghĩa (ngụ phường Sa Đéc) người có hàng chục năm gắn bó với nghề trồng hoa. Ảnh: Mạnh Thường

Ông Lê Hữu Nghĩa (ngụ phường Sa Đéc), người có hàng chục năm gắn bó với nghề trồng hoa, chia sẻ: “Hồi trước nước ngập, ông bà làm rồi, riết thành tập tính quen luôn. Trồng trên giàn thì mình xử lý nước nôi tốt hơn, tưới bao nhiêu là mình canh vừa đủ. Chậu bông nhẹ, dễ chăm, cây cũng khỏe”.

Không chỉ giúp kiểm soát lượng nước tưới, trồng hoa trên giàn còn đặc biệt phù hợp với đặc tính sinh học của hoa kiểng phục vụ thị trường Tết. Trên giàn cao, bộ rễ cây luôn thông thoáng, không bị úng nước hay tổn thương khi thay chậu, vận chuyển. 

Anh Nguyễn Văn Sang (phường Sa Đéc) cho biết: “Để trên giàn thì cây có độ thoáng, phát triển tốt, dễ kiểm soát mầm bệnh. Quan trọng là giảm được chi phí, hạn chế khoảng 30–40% thuốc bảo vệ thực vật, công chăm sóc cũng nhẹ hơn”.

Cùng quan điểm, anh Trần Thanh Khang khẳng định trồng hoa trên giàn gần như đã trở thành “chuẩn mực” của người trồng hoa Sa Đéc: “Trồng trên giàn thì cao ráo, tránh sâu hại, cỏ rác, mình kiểm soát được hết. Nếu trồng dưới đất, rễ bám sâu, khi giao cho khách dễ bị đứt rễ, cây không còn đạt chuẩn”.

Nhờ phương thức canh tác này, hoa Sa Đéc không chỉ đẹp về hình thức mà còn khỏe từ gốc rễ, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường, hướng đến sản xuất nông nghiệp sạch và bền vững.

Từ truyền thống đến tài nguyên du lịch

Trồng hoa trên giàn đã trở thành nét văn hóa đặc trưng của làng hoa Sa Đéc. Ảnh: Việt Tiến

Từ một giải pháp ứng phó với thiên nhiên, trồng hoa trên giàn đã trở thành nét văn hóa đặc trưng của Làng hoa Sa Đéc. Những giàn hoa nối tiếp nhau, soi bóng xuống dòng nước hiền hòa, tạo nên khung cảnh độc đáo, hiếm nơi nào có được.

Theo ông Lê Hà Luân – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, thời gian gần đây có một số nhà vườn chuyển sang trồng hoa dưới đất. Tuy nhiên, khi xét đến giá trị cảnh quan và phục vụ du lịch, nhiều người đã quay lại với mô hình trồng hoa trên giàn.

“Chúng tôi cho rằng cần tiếp tục nghiên cứu, hỗ trợ để phát huy mặt tích cực của mô hình này. Trồng hoa trên giàn không chỉ tạo ra sản phẩm hoa sạch mà còn mang lại giá trị lớn về cảnh quan, góp phần xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng cho địa phương” - ông Luân nhấn mạnh.

Du khách tham quan chụp ảnh tại Làng hoa Sa Đéc. Ảnh: Việt Tiến

Giữa dòng chảy của đô thị hóa và sản xuất hiện đại, những giàn hoa Sa Đéc vẫn lặng lẽ nối dài lịch sử trăm năm của làng nghề. Đó không chỉ là sinh kế của hàng ngàn hộ dân, mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho nhiếp ảnh, hội họa, cho du khách mỗi độ xuân về.

Festival Hoa - Kiểng Sa Đéc vì thế không đơn thuần là dịp khoe sắc, mà còn là không gian kể lại câu chuyện của một vùng đất – nơi nông nghiệp, văn hóa và du lịch hòa quyện hài hòa trên những giàn hoa truyền thống. Một nét riêng mộc mạc nhưng bền bỉ, góp phần làm nên bản sắc không thể trộn lẫn của Làng hoa Sa Đéc.

Mạnh Thường – Việt Tiến